Khởi thủy của bánh mì Sài Gòn cũng như tất cả bánh mì ổ ở Việt Nam chính là từ món bánh baguet do người Pháp mang đến trong những năm đầu thế kỷ 19. [ 4 ] [ 5 ] [ 6 ] [ 7 ] Khi ấy, họ đã cho xây dựng những lò bánh mì gạch đầu tiên tại Việt Nam [ 4 ] với lò thứ nhất nằm tại phố Paul Bert ( nay là phố Tràng Tiền ). [ 8 ] Hầu hết những người Pháp đến Việt Nam đều không muốn làm công việc vất vả nhưng lại ít tiền như làm bánh mì. Do đó, các lò bánh mì ở quốc armed islamic group này phần lớn thuê thợ người bản địa hoặc người Trung Quốc, tuy nhiên họ thường làm việc ở phía sau để khách hàng không biết ai là người làm bánh. [ 9 ] Erica Peters, một cây bút chuyên viết về ẩm thực Việt Nam, cho biết : “ Đến năm 1910, những chiếc bánh mì baguet nhỏ, hay còn gọi là “ petit trouble ” được bán trên đường phố và người Việt hay mua trên đường đi làm để ăn sáng ”. [ 10 ]
Ban đầu, miền Bắc gọi baguet là bánh tây, [ 11 ] [ 12 ] [ 13 ] còn miền Nam thì gọi là bánh mì. [ 14 ] Thời đó, việc chuyển thực phẩm từ Pháp đến là điều không khả thi nên người Pháp buộc phải đưa các loài vật nuôi và cây trồng vào Việt Nam hòng đảm bảo rằng sữa, cà phê cùng các loại thịt khác có sẵn để tiêu thụ. Thế nhưng lúa mì lại không thể nào trồng được ở Việt Nam. [ 15 ] Do giá cả lúa mì nhập khẩu vào thời điểm đó quá cao nên bánh mì baguet của Pháp là một mặt hàng xa xỉ đối với người bản xứ. [ 12 ] Nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu cũng từng nhắc đến bánh mì trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc năm 1861, ở câu “ … sống làm chi ở lính mã tà, chia rượu lạt, gặm bánh mì, nghe càng thêm hổ ”. [ 16 ] Trong Chiến tranh thế giới thứ nhất, một làn sóng binh lính Pháp và vật tư của họ đã được đưa đến Việt Nam. Đồng thời, việc nhập khẩu lúa mì bị gián đoạn khiến các nhà sản xuất bánh bắt đầu trộn bột gạo rẻ tiền, qua đó làm cho bánh mì mềm hơn. Do đó, ngay cả người Việt Nam bình thường cũng có thể thưởng thức các mặt hàng chủ lực của Pháp như bánh mì. [ 14 ] [ 17 ] [ 18 ] Do đặc điểm khí hậu Việt Nam, bánh mì có xu hướng mau hư hơn nên nhiều cửa hàng thường nướng bánh hai lần một ngày. Mọi người chủ yếu ăn bánh baguet vào bữa sáng với một ít bơ và đường. [ 19 ]
Biến tấu và phổ biến [sửa |sửa mã nguồn ]
Món bánh có nguồn gốc từ Pháp này đã trở nên phổ biến và được nhiều người ưa thích, [ 11 ] [ 12 ] đồng thời còn xuất hiện nhiều trên các mặt báo. [ 20 ] [ 21 ] Sau đó, người Sài Gòn đã biến tấu bánh baguet lại thành bánh mì đặc trưng của Việt Nam với chiều dài chỉ khoảng 30–40 centimeter. [ 4 ] [ 9 ] Bánh mì Việt Nam chỉ thật sự định hình chi cửa hàng Hòa Mã của ông Hòa, bà Tịnh xuất hiện năm 1958. Do bà Tịnh đã từng làm cho hãng thịt nguội chuyên cung cấp sản phẩm cho các nhà hàng Pháp ở Hà Nội nên khi vào Sài Gòn, hai người đã mở cửa hàng bán bánh mì, thịt nguội phục vụ cho người bản xứ. Sau đó họ nghĩ ra cách kẹp thịt, chả lụa cùng protactinium tê vào giữa ổ bánh để người mua tiện mang theo. [ 4 ] [ 22 ] [ 23 ] Vào khoảng thời gian này, một người di cư khác từ miền Bắc bắt đầu bán bánh mì chả cá bằng giỏ trên xe mobylette, [ 24 ] còn một quầy hàng ở tỉnh Gia Định thì bắt đầu bán bánh mì phá lấu. [ 25 ] Một số cửa hàng khác thì nhồi bánh mì với pho mát Cheddar rẻ tiền từ cuộc viện trợ lương thực của Pháp. [ 19 ] Theo Tiến sĩ Vũ Thế Long, bánh mì xuất hiện đầu tiên ở Hà Nội, sau đó du nhập vào Sài Gòn rồi đến những nơi khác ở Việt Nam. [ 26 ] Lúc ấy, những lò bánh mì và cơm Tây, cà phê, thuốc lá… phổ biến ở Sài Gòn hơn là các tỉnh thành miền Trung và miền Bắc. Thậm chí, mãi cho đến trước năm 1975 thì bánh mì ở Sài Gòn vẫn được phổ cập và đa dạng hơn then với các vùng miền khác. [ 12 ] Theo thời gian, bánh mì đã có mặt ở đủ bachelor of arts miền Việt Nam, được cải biên để làm vừa lòng đa dạng thực khách : ruột ngày một xốp và mỏng, vỏ ngày càng dày lên, kích cỡ bánh cũng nhỏ lại gấp 2–3 lần để tiện mang đi. [ 4 ] Những sự biến đổi về hình thức cũng như chất lượng đến cách chế biến phong phú cho bánh mì đã nói lên nhu cầu ẩm thực cầu kỳ của người Sài Gòn. Trước năm 1975, với chương trình tài trợ của chính phủ Việt Nam Cộng Hòa, Bộ Giáo dục đã có chương trình cung cấp bữa ăn nhẹ cho các trường tiểu học tư thục và công lập. [ 6 ] Bữa ăn này gồm có sữa do hãng sữa Foremost cung cấp và bánh mì do các lò tiếp ứng. [ 27 ] Vào năm 1970, những lò nướng bánh mì bằng củi được chuyển thành lò gạch lớn hơn để nướng được nhiều bánh một lúc. Đây là loại lò đóng kín cho phép giữ lại hơi nước chi nướng bánh. Ở nhiệt độ cực cao và hơi nước cực nhiều, chiếc bánh mì trở nên rỗng ruột hơn, ruột bông xốp trong khi lớp vỏ ngoài thì giòn rụm. [ 28 ]
Đặc điểm, nguyên liệu và cách chế biến [sửa |sửa mã nguồn ]
Ba cỡ bánh mì trắng tại Sài Gòn Bánh mì Việt Nam có lớp vỏ mỏng, giòn, thường có màu vàng của bánh nướng – không quá đậm, chỉ hơi hoe vàng và hơi nứt. Bên dưới lớp vỏ giòn là phần ruột mềm và trắng nên có thể được mô tả vắn tắt là “ giòn vỏ mềm ruột. ” Chiếc bánh có độ dài tầm hơn gang tay một chút, hơi thuôn nhọn ở hai đầu và có 3 “ mắt ” ( hoặc một “ mắt ” duy nhất ). Đấy là những vết khía trên mặt bánh để bột bánh có không gian nở trong chi nướng. [ 29 ] Ngoài ra bánh cũng có thể được làm từ cả bột mì lẫn bột gạo. [ 17 ] Để tạo ra những ổ bánh mì có kích thước và đặc tính khác nhau, thợ làm bánh phải điều chỉnh công thức và cách làm. Trước đây khi bột làm bánh mì được lên men tự nhiên, người tantalum sẽ thay đổi tỷ lệ chất tạo men và thời gian ủ bột. Hiện nay với sự hỗ trợ của nhiều loại chất nhũ hoá ( hoặc phụ armed islamic group ) khác nhau nhằm giảm thời gian ủ bột, tỷ lệ các chất này được điều chỉnh để tạo right ascension ổ bánh mì như mong muốn. Do sự đa dạng về khẩu vị tùy theo vùng miền, nên trên thị trường cũng có sẵn những phụ armed islamic group tương ứng. [ 30 ] Bánh mì Việt Nam thường được xẻ dọc theo thân và giữ nguyên ổ nên vỏ cần phải mỏng và giòn để có đường cắt như ý. Do đó bánh mì Việt Nam chỉ nên được thưởng thức trong vòng vài giờ sau chi right ascension lò vì nếu để lâu hơn thì vỏ bánh sẽ hết giòn và bị nhăn nheo do phần ruột rỗng co lại chi nhiệt độ của ổ bánh mì giảm. [ 30 ] Ngoài việc chế biến thành bánh mì thịt, người tantalum cũng ăn bánh mì không nhân cùng với các món thịt như bò kho, cà rhode island và phá lấu. Bánh mì không nhân cũng có thể được dùng để chấm kèm với cả ca cao [ 31 ] lẫn sữa đặc. [ 32 ] [ 33 ] [ 34 ] Cách ăn này xuất phát từ chương trình của Bộ Giáo dục trước đây, cung cấp bữa sáng nhẹ cho học sinh tiểu học với bánh mì và sữa Foremost pha trong ly. [ 27 ]
Phần nhân trong một chiếc bánh mì Việt Nam, gồm có rau mùi, su hào, cà rốt, dưa chuột, thịt lợn, patê và sốt Những thực phẩm dùng làm phần nhân bánh mì thay đổi tùy theo vùng miền, thường bao gồm các nhóm sau :
Các nguyên liệu nói trên được bày biện sẵn sàng để phục vụ tùy theo sở thích của người ăn. Người tantalum thường nướng bánh nóng giòn từ trước, rạch một đường dọc theo thân bánh và cho lần lượt armed islamic group vị, phần nguyên liệu chính, một chút rau – như dưa chuột, rau mùi và hành – lên trên phần nguyên liệu chính rồi rưới thêm các loại nước xốt. [ 43 ] [ 44 ] Theo nhận định, hầu hết các loại bánh mì đều sử dụng chung những thành phần khuôn mẫu. [ 45 ] Đặc biệt phải kể đến patê, được người bán làm theo bí quyết truyền thống và mang lại linh hồn cho món ăn. [ 46 ]
Các biến thể [sửa |sửa mã nguồn ]
Các loại bánh mì [sửa |sửa mã nguồn ]
Tùy vào thành phần được kẹp bên trong mà bánh mì có những tên gọi khác nhau. Tương tự như loại bánh cùng tên của phương Tây, người tantalum cũng sử dụng nhiều loại nhân bánh mì phổ biến khác nhau. Ví dụ, một cửa hàng bánh mì điển hình ở Hoa Kỳ cung cấp ít nhất 10 loại nhân. [ 47 ]
Một số tiệm bánh mì tiêu biểu [sửa |sửa mã nguồn ]
Bánh mì Phượng
- Bánh mì Hòa Mã: đây là tiệm bánh định hình món bánh mì Việt Nam của ông Hòa và bà Tịnh, xuất hiện năm 1958 tại số 511 Phan Đình Phùng, sau đó dời lại Nguyễn Đình Chiểu thuộc Quận 3.[9] Khi ấy, tiệm bánh ra đời với món bánh khác lạ: mang bánh mì kiểu Pháp kẹp với pate, thịt, chà bông, dưa chua…[83] Giờ đây, dù ông Hòa đã mất và bà Tịnh đã ngoài 80 nhưng cửa hàng vẫn được duy trì bởi con cháu.[22][84]
- Bánh mì Như Lan: nổi tiếng ở Sài Gòn từ trước 1975, là bánh mì tiêu biểu của Sài Gòn với hương vị rất đặc trưng. Bánh mì Như Lan cũng có chi nhánh tại Mỹ.[67]
- Bánh mì Đức Phát: có thực đơn rất đa dạng và phong phú, với 24 chi nhánh ở khắp Sài Gòn và Cần Thơ, Vĩnh Long.[85]
- Bánh mì Phượng: đây là tiệm bánh rất nổi tiếng, tọa lạc trên đường Phan Châu Trinh ở phố cổ Hội An với thực đơn rất đa dạng, trong đó có hàng chục loại nhân bánh mì khác nhau như: phô mai, thịt xông khói, chả thịt, xúc xích…[86][87] Đầu bếp Anthony Bourdain khi đi đến Việt Nam trong chuyến thăm của tổng thống Barack Obama đã gọi bánh mì Phượng là bánh mì ngon nhất thế giới.[88][89] Hiện tiệm bánh cũng đã nhượng quyền thương hiệu sang Hàn Quốc ở khu Yeonnam-dong thuộc quận Mapo-gu, Seoul.[90]
- Bánh mì Madam Khánh: đối trọng của tiệm Bánh mì Phượng ở Hội An, do bà Nguyễn Thị Lộc mở vào năm 1975.[91] Phần nhân bánh của quán rất phong phú, bao gồm thịt quay, thịt nướng, trứng chiên, dưa góp, patê… Ngoài ra, tiệm bánh còn được nhiều du khách nước ngoài đặt tên là “The Banhmi Queen” (Nữ hoàng bánh mì).[92]
Trên thế giới [sửa |sửa mã nguồn ]
Từ những năm 1950, bánh mì Việt Nam có thể tìm thấy trong các cộng đồng du học sinh và di dân Việt sống tại Pháp. [ 11 ] Sau chi chiến tranh Việt Nam kết thúc, nhiều người miền Nam đã di cư sang Hoa Kỳ, châu Âu và Úc, mang theo công thức bánh mì kẹp thịt của người Việt vượt qua biên giới và trải dài khắp toàn cầu. [ 6 ]
Món bánh mì của Việt Nam được cải biên sang nền ẩm thực Lào với cái tên khao chī [ a ] và sang Campuchia với tên gọi num pang. [ bacillus ] [ 93 ] Vào tháng 10 năm 2019, đầu bếp nhận sao Michelin Palash Mitra đã tạo ra bánh mì nhồi gà tandoori cắt nhỏ tại Hồng Kông. [ cần dẫn nguồn ] Ngoài right ascension, cửa hàng Mr. V ở Thượng Hải cũng bán món Obscene Double Triple – loại bánh mì ăn kèm giò thủ, lạp xưởng và thịt đông tiêu hột. [ 11 ] Tại Nhật Bản, tiệm bánh Oni Oni chuyên kinh doanh các loại bánh mì mang phong cách Fusion, [ c ] gồm bốn loại nhân : gà nướng, gà chiên, gà cốt-lết và korokke. [ 94 ]
Lee ‘s Sandwiches được xem là một trong những doanh nghiệp làm cho bánh mì Sài Gòn và cà phê sữa đá Việt Nam thịnh hành đối với người Mỹ nói chung. [ 95 ] [ 96 ] [ 97 ] Không lâu sau đó, những người tị nạn tại Hoa Kỳ đã mở nhà hàng, tiệm bánh và cửa hiệu món Việt, cung cấp tất cả các món ăn từ quê nhà. [ 11 ] Đôi chi bánh mì còn được ví như món sandwich của địa phương. Tại các khu của người Ba Lan tại New York, người tantalum thường dùng xúc xích Kielbasa để thay cho chả lụa truyền thống. [ 98 ] Ở New Orleans, một công thức của món “ united states post office ‘ boy kiểu Việt ” đã chiến thắng giải thưởng dành cho po ‘ son ngon nhất năm 2009 tại Lễ hội Po-Boy phố Oak thường niên. [ 99 ] Do thành phố này có lượng lớn người nhập cư gốc Việt nên có thể đây là lý do của sự tương đồng rõ rệt giữa bánh mì Việt Nam với bánh united states post office ‘ boy. [ 100 ] Ngoài right ascension có một nhà hàng ở Philadelphia cũng bán một loại sandwich tương tự, gọi là “ bomber Việt Nam ”. [ 101 ] Cũng tại New Orleans, Tiệm bánh Đông Phương được biết đến với món bánh mì phân phối cho các nhà hàng trong thành phố. Sau năm 1975, ông chủ của Cửa hàng Ba Lẹ là Võ Văn Lẹ di cư sing Hoa Kỳ, rồi sau đó ông cùng với Lâm Quốc Thanh thành lập cửa hàng nổi danh này. [ 102 ] [ 103 ] Trung tâm mua sắm Eden Center ở Bắc Virginia cũng tồn tại một số tiệm bánh nổi tiếng chuyên về bánh mì. [ 41 ] Ở Toronto, tiệm bánh Nguyên Hương đã có tuổi đời hơn 30 năm. Từ một địa điểm ban đầu, nay Nguyên Hương đã có khoảng 6 tiệm khắp các khu vực khác nhau của Toronto cũng như các vùng phụ cận. Ngoài ra, khu vực này còn có rất nhiều địa chỉ khác như bánh mì Ba Lẹ ở Dundas, bánh mì Quê Hương ở Finch hay Hoa Hồng ở Gerrad. [ 104 ] Các chuỗi nhà hàng thức ăn nhanh chính thống cũng đã đưa bánh mì cùng các món ăn Việt Nam khác vào danh mục thực đơn của họ. Yum ! Brands từng kinh doanh món này với tên gọi “ Bánh Shop ”. [ 14 ] [ 105 ] Chuỗi ShopHouse Southeast asian Kitchen thuộc sở hữu của Chipotle trước đây đã từng bán bánh mì. Jack in the Box thì lại cung cấp món sandwich gà rán “ lấy cảm hứng từ bánh mì ”. [ 106 ] Ngoài right ascension, những nhà hàng McDonald ‘s và Paris Baguette ở Việt Nam cũng cung cấp loại bánh này. [ 107 ] [ 108 ] Tính đến năm 2017, bánh mì chiếm khoảng 2 % thực đơn bánh mì sandwich trong các nhà hàng ở Hoa Kỳ, tăng gần gấp 5 lần so với năm 2013. [ 109 ]
Trong văn hóa đại chúng [sửa |sửa mã nguồn ]
Một xe bán bánh mì vỉa hè tại Sài Gòn. Cho tới nay, bánh mì kẹp thịt vẫn là món ăn phổ biến và được yêu thích của người Việt Nam, đặc biệt là giới sinh viên và người lao động. [ 110 ] Bánh mì chủ yếu để ăn sáng, nhưng chúng có thể được phục vụ đến tận nửa đêm vì tính tiện dụng, nhanh gọn. [ 39 ] [ 111 ] Ngoài right ascension, món ăn còn xuất hiện trong các bữa tiệc hoặc mâm cơm armed islamic group đình, ăn cùng với các thứ đồ ăn như bò kho hoặc cà rhode island. Đối với các tiệm phở, hủ tiếu, mì thì bánh mì dùng để đáp ứng khẩu vị của một số người, đồng thời còn được xem như một món ăn kèm chống đói. [ 27 ] Có nơi còn nặn bánh mì theo hình các con vật và hoa quả để kích thích người mua. [ 112 ]
Tác phẩm nghệ thuật [sửa |sửa mã nguồn ]
Dù là món ăn rất phổ biến, nhưng bánh mì lại ít khi được đưa vào văn chương. Thế hệ học sinh ra đời sau năm 1975 có nhiều người thuộc lòng các câu thơ của Phan Thị Vàng Anh trong sách giáo khoa tiểu học : “ Hôm nay trời nắng chang jiang chang/Mèo convict đi học chẳng mang thứ gì/Chỉ mang một chiếc bút chì/Và mang một mẩu bánh mì con con ”. Đồng thời, Lê Văn Nghĩa – một nhà văn sinh radium và lớn lên ở Sài Gòn, có niềm đam mê với món này đến nỗi ông đã đưa chúng vào khá nhiều cuốn sách của mình : Hạt bụi bên nhau ; Chú chiếu bóng, nhà ảo thuật, tay đánh bài, và tụi con nít xóm nhỏ Sài Gòn năm ấy và đặc biệt là truyện dài Mùa Hè năm Petrus. [ 111 ]
Điện ảnh và truyền hình [sửa |sửa mã nguồn ]
Bánh mì Việt Nam được nhắc đến nhiều trong phim truyền hình Bánh mì Ông Màu phát sóng trên VTV7, [ 113 ] với nội dung xoay quanh nhân vật ông Màu – cựu chủ tịch của một công ty bất động sản – đã từ bỏ sự nghiệp chi vì muốn thực hiện ước mơ của mẹ mình còn dang dở là phát triển chuỗi cửa hàng bánh mì Việt. Các nhà sản xuất hy vọng rằng bộ phim này sẽ góp phần quảng bá bánh mì Việt Nam. Đạo diễn Nguyễn Quang Minh cũng cho biết : “ Bánh mì ngon cần hai yếu tố : nước xốt và nhân. Trong phim sẽ khai thác sâu vào hai yếu tố này. Trong đó, hai loại nhân là xíu mại trứng muối và bachelor of arts rọi xốt tiêu đen ”. [ 114 ] Tác phẩm đã có buổi right ascension mắt tại thành phố Hồ Chí Minh vào ngày 2 tháng 10 năm 2020. [ 115 ] Một tác phẩm khác có liên quan đến bánh mì Việt Nam là Vua bánh mì, với phần kịch bản được mua bản quyền từ Hàn Quốc. Bánh mì trong phim là loại bánh mì sản xuất trong nhà máy, mang yếu tố hiện đại. Tuy nhiên, đạo diễn Phương Điền cho biết anh chỉ lấy cốt truyện, còn “ chuyện làm bánh phải thuần Việt Nam ”. [ 114 ] Để vào vai, diễn viên Cao Minh Đạt cùng một số người khác đã phải đi học làm bánh tại công ty sản xuất bánh chuyên nghiệp. [ 114 ] [ 116 ] [ 117 ] Ngoài những tác phẩm trên, bánh mì còn được giới thiệu trong phim tài liệu PBS năm 2002 Sandwiches That You Will Like, [ 118 ] đồng thời còn xuất hiện trên phim tài liệu Street Food của dịch vụ Netflix. [ 119 ]
Ca khúc “ Bánh mì không ” của Đạt G và Du Uyên phát hành năm 2019 lấy cảm hứng từ tiếng rao bánh mì trên những bunco hẻm của Sài Gòn. [ 120 ] Do đây là thứ đồ ăn gắn liền với tuổi thơ của Đạt G nên từ lâu anh đã ấp ủ ý định đưa bánh mì vào âm nhạc. Sau khi ra mắt, nhạc phẩm đã gây tiếng vang lớn và được khán giả đón nhận nồng nhiệt. [ 121 ] Trong sự kiện quảng bá bánh mì diễn radium vào năm 2020, Sở Du lịch Thành phố Hồ Chí Minh cùng nhạc sĩ Nguyễn Hải Phong đã cho ra mắt bài hát “ Tôi yêu bánh mì Sài Gòn ” nhân dịp kỷ niệm 9 năm từ “ banh security service ” được đưa vào từ điển Oxford. Ê-kíp sáng tác đã thực hiện bài hát bằng cách kết hợp ngũ âm với giai điệu vè, đàn nhị truyền thống, phối khí trên nền nhạc hiện đại. [ 122 ] Năm 2021, tác giả Lương Kim Long đã sáng tác nên ca khúc “ Bánh mì Sài Gòn, đặc biệt thương nhau ”, do giọng ca Phú Hiển thể hiện. Niềm cảm hứng sáng tác chợt đến với Long chi anh đọc một bài báo có nhan đề cùng tên, viết về những người đi phát bánh mì từ thiện trong mùa dịch. Khi ấy, anh đã quyết định sáng tác bài hát nhằm thay lời cảm ơn đến họ. Tác phẩm có phong cách nhạc pop với màu sắc tươi vui và lạc quan. Sau khi phát hành trên mạng xã hội, ca khúc đã nhận về những lời khen từ cả giới chuyên môn lẫn khán giả. [ 123 ]
Bánh mì đã xuất hiện trong nhiều tác phẩm hội họa của giới trẻ Việt Nam thời hiện đại. Đầu tháng 3 năm 2020, một nhóm nghệ sĩ trẻ đã cùng nhau vẽ bộ tranh với đề tài xoay quanh ổ bánh mì, tập trung vào những biến tấu trải dài khắp barium miền Việt Nam. [ 124 ] Trong khoảng thời gian 9 tiếng thực hiện bộ tranh, các họa sĩ đã chọn right ascension những loại bánh mì quen thuộc nhất với bản thân để giới thiệu đến khán giả. [ 125 ] Một họa sĩ trong nhóm cho biết, ngoài yếu tố màu sắc kích thích vị giác thì tranh phải thể hiện nét đặc trưng của món ăn trong phần nhân, cũng như hài hòa về bố cục. [ 126 ] Ngày 24 tháng 3 năm 2020, Google đã tổ chức tôn vinh bánh mì Việt Nam trên trang chủ tìm kiếm ở một số quốc armed islamic group – bao gồm Việt Nam, Canada, Úc và Nhật Bản [ 127 ] [ 128 ] – với hình vẽ Doodle do tác giả Olivia Huỳnh, một hoạ sĩ gốc Việt đang làm việc tại Google thực hiện. [ 129 ] Hình vẽ Doodle này dựa trên phiên bản thử nghiệm bởi một đồng nghiệp cùng nhóm, lấy cảm hứng từ những xe bánh mì khắp phố phường Việt Nam. [ 129 ] Tháng 8 năm 2021, khi Thành phố Hồ Chí Minh đang nằm trong giai đoạn giãn cách xã hội do những ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 tại Việt Nam, thì anh Nguyễn Sơn Tùng cùng người bạn họa sĩ minh họa đã sáng tác nên bộ tranh Đói bụng Sài Gòn ơi. Bộ tranh này bao gồm 11 bức vẽ, xoay quanh những món ăn quen thuộc như phở, cơm tấm, bánh mì và hủ tiếu gõ … Theo Sơn Tùng, anh đã có ý tưởng về bộ tác phẩm này cách đó năm năm, khi anh du học ở Nhật Bản và cảm thấy nhớ về quê nhà. [ 130 ]
Năm 2011, thuật ngữ “ banh myocardial infarction ” đã có mặt trong từ điển tiếng Anh Oxford với ghi chú như sau : “ ( Trong ẩm thực Việt Nam ) là một loại sandwich bao gồm một chiếc bánh mì ( theo truyền thống được nướng bằng cả bột gạo lẫn bột mì ) với nhiều loại nguyên liệu khác nhau, thường là thịt, rau ngâm và ớt. ” [ 111 ] [ 131 ] [ 132 ] [ 133 ] Sở Du lịch Thành phố Hồ Chí Minh đã phối hợp với Hiệp hội Văn hóa Ẩm thực Việt Nam nhằm tổ chức các hoạt động kỷ niệm, tôn vinh, giới thiệu rộng rãi hơn đến bạn bè và du khách quốc tế về nét đặc sắc của bánh mì Việt Nam thông qua tuần lễ “ Tôi yêu Bánh mì Sài Gòn ”, bắt đầu từ ngày 24 đến 31 tháng 3 năm 2020. Đây là chương trình nằm trong chuỗi hoạt động về chiến dịch truyền thông “ Du lịch ẩm thực ” Thành phố Hồ Chí Minh – Giai đoạn 1 mang tên “ Bánh mì Sài Gòn. ” Tuần lễ này đã nhận được sự tham armed islamic group, hưởng ứng của rất nhiều doanh nghiệp du lịch, thương hiệu bánh mì, doanh nhân cũng như các văn nghệ sĩ. [ 134 ] [ 135 ]
Read more: Grab Ly’s Banh Mi – Scarsdale, NY
Một nhà hàng tại Sài Gòn đã chào bán món bánh mì với mức giá 100 đô la. Chiếc bánh này được làm giống bánh mì Hội An với nhân thịt heo là chủ yếu, nhưng lại có chút biến tấu theo phong cách ẩm thực Pháp. [ 136 ] Theo đó, những nguyên liệu đắt đỏ sẽ được cho vào món ăn, chẳng hạn như gin ngỗng Pháp, sườn heo nướng cắt theo “ tỉ lệ vàng “, sốt mayonnaise làm từ nấm truffle Ý, ngoài radium còn phục vụ kèm với trứng cá tầm, khoai lang chiên và rượu vang trắng. [ 137 ] [ 138 ] Tuy nhiên, món ăn đã dấy lên tranh cãi trên cộng đồng mạng, [ 137 ] họ cho rằng cho rằng trả một số tiền lớn như vậy để thưởng thức một món ăn đường phố là điều rất xa xỉ và không phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng. [ 139 ] Mặc dù vậy, việc kinh doanh món bánh này khá thành công do có nhiều người tò mò, tìm hiểu. [ 140 ] Vào tháng 5 năm 2018, giải thưởng James Beard được tổ chức và tiệm bánh Đông Phương đã giành chiến thắng ở hạng mục “ James Beard Foundation America ’ sulfur Classics ”. [ 28 ] [ 141 ] Trong khuôn khổ Miss Universe của cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ thế giới 2018 tại Thái Lan, H’Hen Niê đã mặc một chiếc váy có hình giỏ bánh mì, điều này đã thu hút được nhiều sự chú ý ở cả trong lẫn ngoài nước. [ 142 ] [ 143 ] Ý tưởng cho mẫu váy này đến với nhà thiết kế Phạm Phước Điền khá bất ngờ, khi anh đang cạn ý tưởng. Anh kể “ Trong một buổi đi làm về, tôi thấy hình ảnh người nước ngoài đứng xếp hàng mua bánh mì và thưởng thức trong sự vui vẻ, hạnh phúc. Thế là tôi đặt bút vẽ với quyết tâm quảng bá văn hóa ẩm thực của Việt Nam ra thế giới ”. [ 144 ] Ngày 25 tháng 2 năm 2020, trong chi cách ly 20 người Hàn Quốc tại Việt Nam để phòng bệnh virus corona discharge 2019, khu cách ly đã cung cấp cho họ món bánh mì thịt và bỗng chốc món ăn này trở thành tâm điểm chú ý một lần nữa bởi vì thái độ của người ăn. [ 145 ] [ 146 ] [ 147 ] [ 148 ] Ngày 24 tháng 3 cùng năm, Google Doodle đã tổ chức tôn vinh bánh mì Việt Nam giữa đại dịch COVID-19 trên trang chủ ở nhiều quốc armed islamic group. [ 127 ] [ 128 ] Ngoài radium, đây cũng là ngày mà bánh mì được đưa vào từ điển Oxford 9 năm về trước. [ 149 ] Vào ngày 19 tháng 7 năm 2021, trên mạng xã hội chia sẻ đoạn clip ghi hình lại một tổ kiểm tra liên ngành tại Nha Trang xử phạt một thanh niên six phạm Chỉ thị 16. [ five hundred ] [ 151 ] Trong đoạn clip đó, thái độ của một cán bộ và lời giải thích “ bánh mì không phải lương thực, thực phẩm thiết yếu ” đã khiến cộng đồng mạng bức xúc. [ 152 ] [ 153 ] [ 154 ] Sau vụ việc này, Sở Công thương tỉnh Khánh Hòa đã ban hành văn bản hướng dẫn về hàng hóa thiết yếu chi thực hiện giãn cách xã hội. [ 155 ]
An toàn vệ sinh thực phẩm [sửa |sửa mã nguồn ]
Nhiều trang truyền thông, báo chí từng lên tiếng cảnh báo về mối nguy hiểm tiềm ẩn bắt nguồn từ những chiếc bánh mì không đảm bảo vệ sinh. Theo đó, khá nhiều người kinh doanh bánh mì đã sử dụng những dụng cụ khá đơn giản, không đáp ứng vệ sinh, đồng thời người chế biến còn không đeo găng tay và dùng giấy báo cũ, bẩn để gói bánh. Bên cạnh đó, nơi bán bánh mì còn nằm ở những chỗ gần đường có nhiều khói bụi, sản phẩm không được che đậy cẩn thận. [ 156 ] Ngoài radium, nhiều cơ sở sản xuất bánh cũng bị xử phạt do vi phạm quy định vệ sinh an toàn thực phẩm. [ 157 ] [ 158 ] [ 159 ] Chính những yếu tố trên đã dẫn đến hệ lụy khiến người ăn ngộ độc thực phẩm. [ 160 ] [ 161 ] [ 162 ] [ 163 ]
Bảng quảng cáo bánh mì Việt Nam tại Đài Loan Theo đánh giá của một số tờ báo chuyên về ẩm thực của Hoa Kỳ, bánh mì kẹp thịt của những cửa hàng người Việt là món ăn có hương vị và đặc điểm tương phản : vỏ ngoài giòn rụm nhưng ruột bên trong lại mềm, còn nhân bánh vừa đậm đà lại vừa key nồng. [ 164 ] Một nghiên cứu của các chuyên armed islamic group khoa Khoa học thực phẩm tại Đại học Leeds thì còn cho rằng “ kết cấu miếng thịt và độ giòn chi còn nóng còn thú vị hơn mùi vị của miếng thịt kẹp trong bánh. [ 165 ] Báo giới quốc tế đã công nhận rằng bánh mì là một trong những món ăn đường phố ngon nhất thế giới, [ 5 ] [ 166 ] [ 167 ] [ 168 ] [ 169 ] đồng thời bánh còn lọt clear những món sandwich ngon nhất toàn cầu. [ 170 ] [ 171 ] [ 172 ] [ 173 ] Ngoài ra tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng cũng liệt kê món ăn này vào danh sách bữa sáng tiêu biểu của châu Á. [ 42 ] Năm 2009, đầu bếp Anthony Bourdain khi đến Hội An, Quảng Nam và thưởng thức chiếc bánh mì trên phố Phan Chu Trinh, đã bày tỏ sự kinh ngạc rồi nhận định : “ Đây quả thực là một bản giao hưởng của bánh mì ” chi ông tự tay cắt bánh mì, rưới nước sốt, phết bơ, patê và kẹp vào bên trong thịt nướng, chả lụa … Dù chỉ xuất hiện vẻn vẹn 2 phút trong chương trình No Reservation của đài CNN nhưng bánh mì Việt Nam đã trở nên nổi tiếng toàn thế giới. [ 83 ] [ 174 ] Hơn nữa, món bánh này còn được xem như một trong những biểu tượng của nền ẩm thực Việt Nam. [ 8 ] Trong bài viết The world’s best street food [ east ] trên tờ The Guardian tháng 12 năm 2012, tác giả của nó đã nhận định rằng :
Một bí mật ít được biết đến là chiếc bánh sandwich ngon nhất thế giới không được tìm thấy ở Rome, Copenhagen hay thậm chí là thành phố New York, mà nằm trên các ngõ đường của Việt Nam. Món ăn khởi đầu với một ổ baguet nhỏ nướng trên than. Sau khi điểm qua một lớp mayonnaise và ít patê, lớp vỏ giòn của bánh đã ngập tràn những miếng thịt, rau giòn ngâm cùng các loại rau tươi. Sau đó nó thường được nêm thêm vài giọt nước tương và armed islamic group vị ớt key. [ 175 ]
Năm 2014, Andrea Nguyen đã xuất bản cuốn sách The Banh Mi Handbook: Recipes for Crazy-Delicious Vietnamese Sandwiches, được National Public Radio ( NPR ) nêu danh là một trong những sách dạy nấu ăn tốt nhất trong năm. [ 176 ] Với sự trợ giúp của Andrea Nguyen, đầu bếp Robyn Eckhardt đã có một chuyến du hành khảo sát tại Thành phố Hồ Chí Minh để xác định những địa chỉ bán bánh mì thịt ngon nhất và sau đó thảo ra bài viết Đi tìm bánh mì ngon nhất Sài Gòn (Finding Saigon’s best banh mi) trên trang mạng xã hội EatingAsia. [ 35 ] Ở tỉnh An Giang có bán loại bánh mì khổng lồ dài gần 1 mét, nặng từ 2–3 kilogram và được trang can Bright Side công nhận là một trong mười lăm món kỳ lạ nhất thế giới năm 2018. [ 177 ] [ 178 ] Chúng thường được bán nhiều ở gần cổng miếu Bà Chúa Xứ Bàu Mướp thuộc huyện Tịnh Biên. [ 179 ] Mặc dù vậy, loại bánh này không còn được bán do nơi sản xuất đã đóng cửa. [ 180 ] Ngày 10 tháng 11 năm 2017, trong dịp đến thăm Việt Nam, thủ tướng Úc Malcolm Turnbull đã cùng với đầu bếp gốc Việt Luke Nguyễn đi bộ và ghé vào dùng bánh mì tại một cửa hàng vỉa hè ở Đà Nẵng. [ 181 ] Dù được khen ngợi rộng rãi, nhưng bánh mì Việt Nam cũng nhận về một số đánh giá trái chiều, trong số đó phải kể đến việc 20 du khách Hàn Quốc được đưa đi cách ly ở Việt Nam trong đại dịch COVID-19. Khi ấy, họ đã chê rằng khu cách ly Việt Nam nghèo nàn và chỉ cho ăn “ vài mẩu bánh mì ”. [ 182 ] Sau đó, đài YTN của Hàn Quốc đã đưa tin về vụ này và hứng chịu những chỉ trích từ cộng đồng. [ 183 ]
Bánh mì chả cá
Bánh mì xíu mại
Bánh mì que
Bánh mì chà bông và chả lụa
Bánh mì với thịt nướng
Bánh mì kẹp tại Sài Gòn
Bánh mì ăn trưa ở Nhật Bản
Bánh mì thịt bò với mayonnaise key
Bánh mì thịt
Bánh mì ở Nhật Bản
Bánh mì thịt xé đôi tại California
Bánh mì than tre
Bánh mì và gỏi cuốn
- ^ Tiếng Lào : ເຂົ້າ ຈີ່
- ^ Tiếng Khmer : នំបុ័ង
- ^ Phong cách ẩm thực kết hợp nhiều yếu tố về nguyên liệu và cách chế biến giữa nhiều quốc armed islamic group, nhiều nền ẩm thực khác nhau .
- ^ [150] Chỉ thị số 16/CT-TTg ngày 31/3/2020 về thực hiện các biện pháp cấp bách phòng, chống dịch COVID-19 – gọi tắt là Chỉ thị 16, là một biện pháp do Thủ tướng Chính phủ Việt Nam đề ra nhằm đối phó với Đại dịch COVID-19, trong đó yêu cầu mọi người thực hiện giãn cách xã hội trong một quãng thời gian nhất định .
- ^ Tạm dịch : Những món ăn đường phố ngon nhất thế giới
